Naukowcy związani z Uniwersytetem Jagiellońskim opracowali, a następnie opatentowali preparat wykorzystywany w profilaktyce i leczeniu ryb. Środek jest już dostępny na rynku i może być stosowany zarówno u ryb ozdobnych, jak i tych przeznaczonych do konsumpcji.
Produkt można używać w hodowli ryb akwariowych, w chowie basenowym, w obiegach zamkniętych, wylęgarnictwie. Czym różni się od podobnych środków dostępnych na rynku? Nie dodaje się go do pasz, a do wody, co jest całkowicie innowacyjnym sposobem podawania tego typu preparatów oraz wpływa na łatwość jego użytkowania.
W czasie transportu ryby narażone są na urazy mechaniczne, działanie niekorzystnych czynników środowiska (wahania temperatury i parametrów chemicznych wody) oraz silny stres. Skutkuje to obniżeniem odporności oraz występowaniem infekcji bakteryjnych. Po podróży, w okresie kwarantanny, ryby często też niechętnie pobierają pokarm.
– Ponieważ importowane ryby muszą znieść niedogodności związane z nierzadko długotrwałym transportem, hodowcy profilaktycznie podają im antybiotyki, co jak wiadomo, może też mieć skutki uboczne – wyjaśnia profesor Wojciech Fiałkowski. Preparat opatentowany przez grupę naukowców związanych z UJ (dr Wojciech Górecki, dr hab. Wojciech Fiałkowski, dr Łukasz Pijanowski, dr inż. Monika Komorowska), podawany profilaktycznie wzmacnia układ odpornościowy ryb i antybiotykoterapia nie jest konieczna. Środek stosowany jest zewnętrznie, miesza się go z wodą, w której ryby pływają i jest pochłaniany przez skórę i układ pokarmowy.
– Produkt jest nietoksyczny, a substancje aktywne preparatu ulegają szybkiemu rozkładowi. Ze względu na skład specyfik może być stosowany u ryb przeznaczonych do konsumpcji bez okresu karencji oraz u ryb ozdobnych. Co istotne, w przeciwieństwie do szeregu chemioterapeutyków, produkt spełnia wymogi bezpieczeństwa dla człowieka i zwierząt – dodaje dr hab. Fiałkowski .
Przy stosowaniu preparatu nie są konieczne szczególne środki ostrożności. Nie niszczy on sprzętu rybackiego, nie pozostawia trudno zmywalnych lub trwałych przebarwień na zbiornikach hodowlanych, nie pozostawia niezmywalnych osadów na akwariach, co ma duże znaczenie w przypadku akwarystyki, w której zwraca się szczególną uwagę na estetykę.
Komercjalizacja preparatu
Po zakończonych badaniach rozpoczęto rozmowy z potencjalnymi producentami i użytkownikami preparatu. Wykazały one potrzebę dopracowania produktu. Kontynuacja badań była możliwa dzięki środkom na prace przedwdrożeniowe jakimi dysponowało CTT CITTRU w ramach pierwszej edycji projektu Inkubator Innowacyjności. Podkoniec 2016 roku została podpisana umowa licencyjna z firmą Zoolek z Łodzi. W niecały miesiąc od podpisania umowy Uniwersytet Jagielloński otrzymał decyzję Urzędu Patentowego Rzeczpospolitej Polskiej o przyznanie patentu. Aktualnie firma Zoolek produkuje i sprzedaje preparat pod nazwą Aquasan Imunno, który bazuje na Uniwersyteckim pomyśle. We wrześniu 2017 r. produkt ten otrzymał wyróżnienie w kategorii „Produkty akwarystyczne i terrarystyczne – pokarmy i preparaty” podczas Międzynarodowych Targów Łódzkich PetFair.